Salkta yanl bilgi salgn kadar tehlikeli olabilir

Prof. Dr. Topba, AA muhabirine yapt aklamada, internet ortamnda ve sosyal medyada doru ve gvenilir salk bilgisi edinebilmenin nemli olduunu belirtti.

Kovid-19'un, in'den ilk 31 Aralk 2019'da bildirildiini anmsatan Topba, "Resmi kayt olarak 11 Mart 2020'de de Dnya Salk rgt pandemi ilan etti. Yani bir virs in'den kyor, tm dnyay fiziksel olarak 70 gnde etkisi altna alyor. Bilgi tam tersine 7 saniyede tm dnyaya yaylyor. Dolaysyla insanlar da bu bilgiye ulatklarnda bu bilginin doru olup olmadn teyit etmeden, sanki doruymu gibi kabul edip deer yarglar oluturmaya balyor." diye konutu.

Topba, bunlarn insanlar ciddi ekilde olumsuz etkileyebildiine iaret ederek, szlerini yle srdrd:

"Aile hekimlerine veya polikliniklere hastalarmz 'hocam bende yle bir hastalk var. Onu internette aratrdm, yle bir sorunmu. Kansermi, yle ldrrm, yle beni etkilermi' bilgileriyle geliyorlar. Eskiden biz bunu belki aile byklerimizden, komularmzdan renirken imdi en kk bir ikayette internetten, arama motorlarndan veya sosyal medyadan renmeye alyoruz. Bunun sonucunda da ok enteresan kavramlarla kar karya kalyoruz ve endieyle salk kurulularna bavuruyoruz."

nsanlarn internette, arama motorlarnda salkla ilgili yaknmalarn arattklarnda ilgin eylerle de karlaabildiklerini ifade ederek, "Dolaysyla siz bir aramaya girdiinizde reklam ajanslarnn ya da reklam ieren sitelerin rnleriyle kar karya kalyorsunuz. Bir anda o bilgi farkl bir noktaya evriliyor ve insanlar ok ciddi ekilde skntya sokabiliyor. Biz buna bilginin salgn diyoruz. " dedi.

- "SALIK OKURYAZARLIIMIZI ARTIRMAMIZ GEREKYOR"

Topba, bu durumun nne geebilmek iin saln iyi bilinmesi gerektiine dikkati ekerek, "Salk okuryazarlmz artrmamz gerekiyor. Salk okuryazarlnn bir bileeni de dijital salk okuryazarl. Yani internette veya sosyal medyada dijital ortamlarda doru bilgiye ulaabilmek iin dijital salk okuryazarlmz artrmamz gerekiyor." diye konutu.

Ulalan bilginin doruluunun teyit edilmesi gerektiini vurgulayan Topba, bilginin nasl, kimler tarafndan, hangi almalar sonucu retildiinin mutlaka sorgulanmas gerektii kaydetti.

"Belki biraz amiyane tabir olacak ama arama motorlarnda grdmz her sakally dedemiz zannetmememiz gerekiyor." ifadesini kullanan Topba, insanlarn merak ettikleri eyleri aratrabileceini ancak bunlarn kendilerini yanl yne gtrebileceini bilmeleri gerektiini syledi.

Topba, Trkiye'de artk her yere yaylm bir aile hekimlii sistemi olduuna dikkati ekerek, "O nedenle en yakn salk danman olan aile hekimlerine, gerekiyorsa ikinci, nc basamaktaki salk kurulularna bavurmalar, onlarn doru bilgiye ulamalarnda hem kendileri hem aile bireyleri hem de etraftaki insanlar iin daha yararl olacaktr." dedi.

- "SALIKLA LGL BR EYSE GENELDE DOKTORA GTMEK DAHA MANTIKLI"

Trabzon'da yaayan Bar Karpuz, artk internette her konuda bilgi arandn belirterek, "an hastal bu ama salkla ilgili bir eyse genelde doktora gitmek daha mantkl. Kendi adma internetten sadece hangi doktor daha iyi ve onun yorumlaryla alakal bilgi alyorum. Hastalm aratracak ve onu sonulandracak bir durumum yok." diye konutu.

nternet zerinden kendisini tedavi etmeye alan insanlara yakn evresinde ahit olduunu dile getiren Karpuz, bunun ok yanl olduunu dndn belirtti.

- "DUYMAK STEDM CEVABI ALINCA GZEL"

Sala ynelik internette aratrmalar yaptn syleyen Mustafa Alagz de, "Duymak istediim cevab alnca gzel de dier trl mutsuz olacaktm. O zaman 'Bu yalan sylyor.' diyecektim. Aslnda orada kendimizi kandryoruz. in dorusu en azndan yzde 30-40 salkl olduunu dnyorum. Fikir edinmi oluyorsun, farkndalk yaratyor yanl dahi olsa." ifadelerini kulland.

18 yandaki Efe Kara da interneti ok sk kullandn kaydederek, "Hastalklarla ilgili internete baktm zaman oradaki bilgilere gvenmiyorum. 'Bam aryor' yazdmda ok farkl eyler kyor. O yzden oradaki bilgilere gvenmiyorum, hekimlere bavuruyorum." diye konutu.